Σχολιαστής: Αλέξανδρος-Φ. Λαγόπουλος, Ομότιμος καθηγητής Α.Π.Θ. & Αντεπιστέλλον Μέλος της Ακαδημίας Αθηνών
Ο μεγάλος Γάλλος σημειολόγος Eric Landowski θα αποκρυπτογραφήσει το φαινόμενο του λαϊκισμού:
Ποιες είναι οι κοινές αρχές και η στρατηγική του σύγχρονου λαϊκισμού; Ο κ. Λαγόπουλος θα εκφραστεί επί του θέματος, θα συζητήσει με τον κο Landowski και θα συντονίσει τη συζήτηση με το κοινό.
Εάν σήμερα η Ευρώπη αγωνιά, το κακό που την κατατρώει δεν είναι ευρωπαϊκό αλλά παγκόσμιο. Λίγες δεκαετίες μετά την κατάρρευση του κομμουνιστικού ιδεώδους, και ενώ η προσήλωση στις αρχές της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας και του κράτους δικαίου, με τη σειρά της φθίνει, ο «λαϊκισμός» απλώνει τα πλοκάμια του παντού. Αδιαφορώντας για την αντιμετώπιση της δυστυχίας του λαού, οι πολιτικές ανακατατάξεις που προκύπτουν έχουν ως αποτέλεσμα την αύξηση της ισχύος των κυρίαρχων ομάδων που έχουν συμφέρον από τη διατήρηση ή ακόμη και την επιτάχυνση της καπιταλιστικής ανάπτυξης, η οποία, εκ φύσεως καταστρέφει τις ισορροπίες από τις οποίες εξαρτάται η ζωή στον πλανήτη. Ο Trump και ο Bolsonaro είναι, ίσως, τα δύο χαρακτηριστικότερα παραδείγματα αυτής της παγκόσμιας συμπαιγνίας μεταξύ του λαϊκισμού, του άγριου καπιταλισμού και της καταστροφής των κοινού μας βίου.
Τόσο στην Ευρωπαϊκή Ένωση ως σύνολο, όσο και σε κάθε κράτος μέλος, εμείς οι Ευρωπαίοι, έχουμε εμπλακεί σε αυτήν την παγκόσμια διαδικασία. Η θριαμβεύουσα ανελεύθερη δημοκρατία των λαϊκιστών που αποτελεί ταυτόχρονα έκφραση και πολιτικό σύμμαχο της απορρύθμισης που έχει επιβληθεί σε όλους τους τομείς από τις δυνάμεις του χρήματος, η υποχώρηση των κλασσικών δημοκρατιών και οι συνέπειές της, η επιταχυνόμενη υποβάθμιση όλων των οικοσυστημάτων, φαίνεται ότι είναι αναπόφευκτα. Σ’ αυτό το σκηνικό, θα παρουσιαστεί μια σημειολογική κριτική στον “λαϊκισμό” ως έναν από τους παράγοντες της παγκόσμιας σύγχρονης κρίσης.
Στόχος είναι αφενός να εντοπιστούν οι κοινές αρχές διαφόρων λαϊκισμών μιας τυπολογίας πολιτικών συστημάτων (ολοκληρωτισμού, απολυταρχίας, αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας, άμεσης δημοκρατίας) όπως αυτή η διάκριση των τεσσάρων αυτών πολιτικών συστημάτων καθιερώθηκε θεωρητικά με βάση την ουσία και τις αλληλεπιδράσεις τους, και αφετέρου, να ληφθεί υπόψη η ιδιαιτερότητα των στρατηγικών υλοποίησης στις οποίες φαίνεται να κατέχει μεγάλο μέρος η εύνοια των εν λόγω κινήσεων (ρητορική άμεσης συν-παρουσίας και «ομιλίας του λαού», διέγερση των «θλιβερών παθών» (J. Fontanille) όπως ο εγωισμός ή ο φθόνος, η προσφυγή σε ενστικτώδεις παρορμήσεις όπως το ρατσιστικό μίσος).
Σε συνεργασία με το Α.Π.Θ, στο πλαίσιο του 12ου Διεθνούς Συνεδρίου Σημειωτικής ”Σημεία της Ευρώπης”